Girişimler dünyanın çehresini değiştirdiler. İşin doğrusu onlar zamandan ve mekandan bağımsız olarak dünya tarihinin akışı içinde hep vardılar. Ancak teknolojik gelişmeler, girişimcilik metodolojisine dair öğrendiklerimiz ve gelişen iş yönetimi bilgilerimiz sayesinde artık girişimcilik daha göz önünde ve ilgi çeken bir hale geldi. Peki, bir girişime yatırım yapmaya karar verdiyseniz neleri bilmeniz gerekiyor?
Eğer bir startup’a yatırım yapmaya karar verdiyseniz bilmeniz gereken önemli noktalar var. Techstars’ın Kurucu Ortağı ve Eş CEO’su David Brown, Entrepreneur için kaleme aldığı makalesinde bu noktalara dikkat çekiyor. İşte o makaleden öne çıkan noktalar;
On beş yıl önce, girişimler için finansman ortamı tamamen farklı görünüyordu. Ancak aradan geçen zaman ile birlikte pek çok farklı yatırım modeli gelişti ve artık dileyen herkes kartlarını doğru oynadığı takdirde bir girişime yatırım yapma şansına sahip. Artık geleneksel olmayan fon seçeneklerinin artması, girişimcilerin geleneksel VC fonlardan kaçınmasına ve alternatifler aramasına da imkan sağlıyor. Elbette hepimizin arzusu bu yatırımların birer Unicorn’a dönüşmesi.
Bir girişime yatırım yapmanın ilk sıra dışı yöntemlerinden biri Kickstarter’dan geldi. Kitle fonlaması uygulamasıyla, herkes erken erişim elde etmek veya bir indirim karşılığında bir girişime yatırım yapabiliyordu. Kitlesel Fonlama (Crowdfunding) olarak isimlendirilen bu yöntem, herkese bir girişimi finanse etme şansı verir, ancak yatırımcıya fazla bir geri dönüş sağlamaz. Her ülkenin farklı yasaları ve düzenlemeleri olmakla birlikte artık küçük yatırımcılar da çeşitli fonlara katılabiliyorlar. Şirketler açısındansa girişimler her zaman farklı yaklaşım ve modeller ile yatırım yapmaya uygun birer cazibe oluşturuyorlar. Ancak bilmeniz gereken önemli noktalar var.
Girişime değil Girişimcilere yatırım yapın!
Yatırım fikri aynı anda hem heyecan verici hem de göz korkutucudur. İlk defa yatırımcı olarak nereden başlayacağınızı nasıl bilebilirsiniz? Her şey başta bir kumar gibi görünebilir ve paranızı nereye koyduğunuz konusunda dikkatli değilseniz gerçekten öyledir. Yeni girişimlerin yaklaşık yüzde 90’ının sonunda başarısız olduğunu, bu da yatırımınızın aynı yörüngeye sahip olabileceği anlamına gelir. Yenilikçi bir fikir hakkında heyecanlanmak kolaydır. Ama sormanız gereken en önemli soru gemiyi yönlendirenlerin kimler olduğudur?
Techstars’ta programlarımıza katılmak ve bunun sonucunda finansman elde etmek için on binlerce girişim başvurusu alıyoruz. Her gün masaya gelen harika fikirleri olan birçok girişim var, ancak Techstars’ta ilk önce girişimcilere yatırım yapıyoruz. İyi bir fikrin yönetiminde güçlü bir liderlik varsa, görevlerini yerine getirme konusunda bilinç sahibidirler ve onlara güvenebilirsiniz.
Sürüye katılmayın!
Sadece herkes yaptığı için bir girişime asla yatırım yapmamalısınız. Herkes atlasa siz de köprüden atlar mısın? Eğer atlamanın güvenli olduğunu bilmiyorsanız asla olmaz. Aynı gerekli araştırma girişimlere yatırım yapmak için de geçerlidir. Kitleleri takip etmenin sizi kötü yatırım yapmaktan kurtaracağı yaygın bir yanılgıdır. Bunun garanti ettiği tek şey, işler kötüye giderken dertleşeceğiniz insan bulmakta zorluk çekmemek olur.
Ödevinizi yapın ve şirketin neden başarı için uygun olduğunu düşündüğünüz konusunda derinlemesine bir anlayış geliştirin.
Yutamayacağınız lokmayı ısırmayın!
Girişimlere yatırım yapmak risklidir. Ya büyük kazanabilir ya da daha büyük kaybedebilirsiniz. Portföyünüzdeki yatırımların miktarına bağlı olarak aynı anda ikisinin de başınıza gelme ihtimali var. Asla kaybettiğinizde sizi yıkacak yatırımlar yapmayın.
Yatırım yaptığınız girişimlerin çeşitlendirilmesi, başarı şansınızı da artıracaktır. Tüm yumurtaları aynı sepete koymak tam bir kayıpla sonuçlanabilir. Başlangıçta tüm seçenekleri masaya yayar, daha fazla girişime daha küçük yatırımlar yaparsanız, kazanma şansınızı yükseltirsiniz.
Bakmanız gereken yerler
İlk kez yatırım yapacaksanız, yatırım kararlarınıza yardımcı olacak birçok platform ve web sitesini incelemeniz gerekir. Aşağıda genel olarak önerdiğim kaynaklardan birkaçını paylaşıyorum:
Netcapital, özel şirketlerdeki ve yeni kurulan girişimlerden hisse satın almanıza ve satmanıza olanak sağlayan bir web sitesidir. Özel şirketlerin büyümesine yardımcı olmak için yatırımcıları girişimcilere bağlar ve arkadaşları, aileleri, müşterileri, melekleri ve diğerlerini içeren yatırım fırsatları sunarak şirketleri sermaye artırmaya teşvik eder.
Indiegogo, ödül tabanlı kitlesel fonlamaya odaklanan, yatırımcılara yatırımlarının tutarına göre alabilecekleri farklı avantajlar sağlayarak onları bilgilendiren bir web sitesidir.
Crowdfunder, bir girişimci ve yatırımcı ağı aracılığıyla çeşitli girişimler için fon sağlamak üzere hisse bazlı bir yatırım platformudur. Crowdfunder size ödüller yerine şirketten hisseler satın alma seçeneği sunar.
