Risk sermayesi yatırımlarının büyük şirketler tarafından finanse edilmesi ve yürütülmesi gün geçtikçe daha popüler hale geliyor. Google, Qualcomm, Comcast, Dell, Microsoft, Nokia ve Intel gibi şirketlerin risk sermayesi bölümü veya kurumsal girişim bölümü olarak adlandırılan aktif profesyonel birimleri mevcut. Bu birimler, özellikle girişimciler için çok değerli ve girişimler için kayda değer yatırımlarda ve önemli yardımlarda bulunabiliyorlar.
Teknoloji, yazılım, medya, mobil telekomünikasyon gibi endüstrilerdeki şirketler, stratejik yatırımlar yapan risk sermayesi bölümlerine sahip. Richard Harroch, Forbes’ta kaleme aldığı makalesinde kurumsal girişim bölümlerinin nasıl kurulduğu ve yürütüldüğü, girişimlere sağladığı faydaları ve bu kuruluşların hedeflerini açıklıyor
1. Şirketler neden kurumsal girişim bölümleri kurarlar?
- Finansal getiri
- Yeni ve yıkıcı teknolojilere maruz kalma
- Yeni potansiyel ortaklık kurma
- Yeni iş modellerine maruz kalma
- Pazar bilinirliği kazanma
- İnovatif girişimciler ile ilişkiler kurma
- Ana şirket için stratejik öneme sahip şirketlere yatırım yapma
Qualcomm Ventures, Qualcomm’un 180’den fazla aktif yatırımı olan ve son beş yılda 6 milyar dolardan fazla gelir ile birçok çıkış yapmış olan kurumsal girişim yatırımıdır. Qualcomm Ventures Kuzey Amerika idari yöneticisi olan ve tüm ABD yatırımlarından sorumlu Patrick Eggen, finansal olarak hareket ettiklerini ancak Qualcomm için çekirdek veya gelecekteki pazarları temsil eden belirli alanlara yatırım yaptıklarını belirtiyor. Qualcomm Ventures’ın Qualcomm’un gelecekteki teknoloji trendlerini takip eden gözü ve kulağı olduğunu belirtiyor. Herhangi geleneksel bir risk sermayesi yatırımcısı ile benzer yatırım filtrelerini uyguladıklarını, öncesinde herhangi bir ticari ilişki aramadıklarını ve girişime teknik değer katmak için ortaklık kurduklarını ekliyor.
2. Kurumsal girişim bölümleri nasıl yapılandırılıyor ve finanse ediliyor?
Kurumsal girişim bölümleri genellikle tek başına sınırlı bir ortaklık olarak ya da yatırım ekibi üyeleriyle beraber şirkette ayrı bir birim olarak iki farklı biçimde yapılandırılıyor. Kurumsal girişim bölümlerinin finanse edilmesi ise birçok farklı şekilde yapılıyor. Bir tanesi, eğer ayrı ve sınırlı bir ortaklık aracı kurulduysa sermayenin gelecek yatırımları için direkt o araca yatırılması şeklinde oluyor. Bir diğeri ise, kurumsal kaynağın potansiyel yatırımlar için belirli miktarda bir sermaye ayırması şeklinde gerçekleşiyor.
3. Kurumsal girişim bölümleri ne çeşit girişimler arıyorlar?
- Büyüme potansiyeli yüksek girişimler
- Adreslenebilir büyük hedef pazarlarına sahip girişimler
- Şirketin işlerinin etkisini artırabilecek girişimler
- Finansal yönden avantajlı girişimler
- Şirketin ileride satın alması mantıklı olabilecek girişimler
Birçok kurumsal girişim bölümü, erken aşama ila orta aşama arasındaki girişimlere yatırım yapıyor. Örneğin REV Venture Partners, RELX Group’un erken aşamadaki bilişim teknolojileri, veri, analiz şirketlerine yatırım yapan başarılı bir girişim bölümüdür. Şirketin kurucu ortakları Kevin Brown ve Tony Askew; Palantir, Healthline, Babbel ve Recorded Future gibi şirketlere yönelik birçok başarılı yatırıma imza attılar.
4. Kurumsal girişim bölümleri bir lider kurumsal yatırımcıya ihtiyaç duyar mı?
Tarihsel olarak birçok kurumsal girişim bölümü, bir girişimin yatırım turuna katılmadan önce bir lider kurumsal risk sermayesi yatırımcısı görmek istedi ancak bu birçok şirket fonu arasında daha nadir bir gereklilik oluyor. Örneğin Nokia Growth Partners ile genel ortak olan John Gardner, fonunun neredeyse bütün anlaşmalarada finansman turuna liderlik ettiğini belirtti. Nokia Growth Partners, yönetimi altında 1 milyar dolardan fazla kaynağa sahip Nokia tarafından desteklenen bağımsız bir sermaye yöneticisi olarak yapılandırıldı. Bu sermaye, nesnelerin interneti, dijital sağlık ve Nokia için stratejik önemi olan birçok alana büyüme aşamasında yatırım yapıyor ve RocketFuel, Ganji ve Heptagon gibi önemli yatırımları mevcut.
5. Kurumsal girişim bölümleri girişimlere ne gibi değerler katabilir?
- Girişimin endüstrisine ve işine yönelik stratejik ve taktiksel öneriler
- İşletme desteği
- Tanınmış bir yatırımcıya sahip olarak halkın gözünde güvenirlik ve geçerlilik
- Ana şirketin bilişim teknolojileri yeteneğine erişim
- Girişim ürünlerinin ana şirkete potansiyel satışları
- Diğer müşterilere erişim ve dağıtım
- Risk sermayesi yatırımcılarına güven verme
- Girişime global bağlantılar için olanak sağlama
- Şirketin uzmanlığından yararlanma
- Potansiyel çıkış yolu sağlama
Comcast Ventures yöneticisi Michael Yang, en iyi girişimler için sermaye sıkıntısını olmadığını ve bu yüzden akıllı girişimcilerin kendilerine en yüksek değeri katabilecek yatırımcıları tercih ettiklerini ifade belirtiyor. Herkesin parasının olduğunu ancak yatırım sonrası şirket portföyü vasıtası ile hangi yatırımcının daha çok katkıda bulunabileceğinin belirleyici olduğunu ifade ediyor. Comcast Ventures’ın içinde Comcast Cable, NBCUniversal, Comcast Spectator gibi portföy şirketlerini destekleyen ve çeşitli gruplarla fikir alışverişini kolaylaştıran pazarlama ve iş geliştirme ekipleri bulunuyor.
6. Kurumsal girişim bölümleri devam turlarına katılıyor mu?
Girişimler için sermayesi olan ve devam eden finansman turlarına katılan yatırımcılarının olması büyük önem arz ediyor. Neyse ki, birçok kurumsal girişim bölümü devam eden yatırımlar yapıyorlar.
7. Kurumsal girişim bölümü kaynak anlaşmaları nasıl yapılır?
- Girişimciler ile bağlantı kurarak
- Risk sermaye yatırımcıları ile bağlantı kurarak
- Şirketleri araştırmak için iç yatırım uzmanlarını kullanarak
- Ortaklıklar için kurumsal birimi olan şirketler ile bağlantı kurarak
- Kuluçka veya hızlandırıcı programlarla bağlantı kurarak
- Melek yatırımcılar ile bağlantı kurarak
Microsoft’un girişim bölümü Microsoft Ventures, kaynağını Microsoft ile bağlantı kurmak isteyen şirketlerden, diğer risk sermayesi fonlarından ve Microsoft hızlandırıcı programlarından alıyor. Microsoft Ventures’ın odaklandığı yapay zeka, big data ve analizi, işletme yazılım hizmeti, bulut altyapısı, makine öğrenmesi ve siber güvenlik gibi alanlar mevcut. Microsoft Ventures global yöneticisi Nagraj Kashyap, girişimlerin büyümesi için hem sermaye hem de kaynaklar sağladıklarını söylüyor. Portföy şirketleri için ürün geliştirme, teknoloji, satış ve pazarlamayı ölçeklendirmek için özel bir ekipleri olduğunu belirtiyor.
8. Kurumsal girişim bölümlerinde yatırım kararları nasıl veriliyor?
Kurumsal girişim bölümlerinde yatırım kararları genel olarak girişim bölümünün yöneticileri tarafından veriliyor. Ancak bazı durumlarda veya belirli bir yatırım miktarını aşan durumlarda bölümün bağlı olduğu şirketin CFO’su veya diğer yöneticileri tarafından karar verilebiliyor.
9. Kurumsal girişim bölümünün talep etmesi gereken özel haklar nelerdir?
Kurumsal girişim bölümleri, bir girişimden özel veya olağandışı haklar talep etmenin faydalı olmadığını anladılar. Dolayısıyla, şirketin satışına ilişkin ilk teklif hakkı gibi talepler oldukça azalmaya başladı. Bu tür haklar, birleşme ve satın alma işlemlerlerinde girişimlere gerçekten zarar verebilir.
Kurumsal girişim bölümleri; genellikle diğer yatırımcılara da verilen finansal tablolar, bütçeler, kayıt hakları, oylama hakları ve gelecekteki hisse senedi ihracını önleyici hakları talep edebilirler. Eğer yatırım, girişimin belirli bir yüzdesine sahip olmayı içeriyorsa yönetim kurulu koltuğu da talep edilebilir.
Günün sonunda kurumsal girişim bölümleri, değerlendirmelerinin ve şartlarının geleneksel risk sermayeleriyle rekabet edecek düzeyde olması gerektiğinin farkındalar.
10. Kurumsal girişim bölümlerinin yöneticileri nasıl teşvik edilir?
- Girişim bölümünü işletmek için kurumsal girişim sermayesi fonlarının ortaklarının aldığına benzer şekilde yönetim ücreti
- Girişim bölümü tarafından yatırılan sermayeden kazancın bir yüzdesi olarak başarı primi
- Ana şirkette zaman veya dönüm noktası bazlı hisse senetleri
Kurumsal girişim bölümü yöneticileri genellikle ana şirketin mevcut çalışanları veya risk sermayesi fonlarından gelen yatırım uzmanlarıdır. Birçok bölüm, yetenekli yatırım profesyonellerini çekmek için başarı primi hakkının önemli olduğunu fark etti.
Sonuç
Stratejik yatırımcılar, girişime sadece sermaye değil çok daha fazlasını sağlayabilirler. Kurumsal girişim bölümleri, girişimlerin büyümesine ve başarısına çok önemli katkılarda bulunabilirler ve girişimciler, onların işletmelerine girmelerini memnuniyetle karşılamalıdırlar.
