Küreselleşme, rekabetçi koşullar ve teknolojik gelişmelerin bütünü; işletme mantığında geliştirip büyümekten satın alıp büyümeye doğru bir değişimi işaret ediyor. Artık satın almak için harika girişimler arayanlar sadece dev teknoloji şirketleri değil. Teknoloji dışı endüstriler de daha küçük şirketleri kendi şirketlerine dahil etmek için rekabet edebilecek ve ölçeklenebilecek temel öngörüleri anlamaya başlıyor.
Thomson Reuters’a göre,
- Dünya genelinde 50,000’den fazla satın alma ve birleşme anlaşması mevcut.
- Son 11 yılda ise 500,000’den fazla satın alma ve birleşme anlaşması yapıldı.
- Sadece 2017 yılında 2.6 trilyon dolar değerinde bir çok anlaşma yapıldı.
Bu kadar büyük anlaşmalar yapılırken ortaya çıkan soru şu oluyor: “Büyük şirketler girişimleri satın alırken neler arıyor?” Falak Khuram iqvis’te kaleme aldığı makalesinde bu sorunun cevaplarını örnekleri ile sıralıyor. İşte, büyük şirketlerin girişim satın alırken dikkate aldığı 8 unsur:
1. Girişim Ekibinin Yeteneği
Büyük şirketler, girişimleri bazen sadece çalışanlarının yetenekleri için satın alıyorlar. E-ticaret sitesi jet.com‘u örnek alacak olursak; kurucusu Mark Lore, Amazon’un eski liderlerindendi. Walmart, Amazon’un pazar üstünlüğü ile rekabet etmesi için jet.com‘u satın aldı. Böylelikle sadece teknoloji değil aynı zamanda liderlik de elde etmiş oldu.
Bu hamle, bu konudaki en başarılı hamlelerden biri olarak görülüyor. Walmart e-ticaret CEO’su Lore, Wall Street Journal ile yaptığı röportajda, bölümleri yönetmesi için bu şirketlerin liderlerine yetki verildiğini söyledi. Bu sayede sadece kendi süreçlerini yönetmesi için değil bu bölümleri yürütme yetkisine sahip insanları işe aldılar.
2. Kullanılan Platform
LinkedIn, Microsoft tarafından 26 milyar dolara satın alınmıştı. LinkedIn; Pulse’ı satın aldığında ise kendini tamamen iş dünyası sosyal ağı olmaktan ilerici, açık bir içerik platformu haline dönüştürdü. LinkedIn yöneticisi Deep Nishar, şirketi satın aldıkları zaman onların üst düzey profesyonel yayın platformu olmasını istediğini belirtti.
3. Kullanılan Teknoloji
PetSmart, 2017 yılında chewy.com‘u 3.35 milyar dolara satın aldı. Önceden internet üzerinden alışveriş imkanı sunmayan dev şirket, Chewy’nin devasa e-ticaret sisteminden yararlanmayı planladı. Değişken alışveriş davranışlarına önceden uyum sağlamış olan Chewy, PetSmart’ı dünyanın en hızlı büyüyen e-ticaret sitelerinden biri yaptı.
Benzer şekilde; Dell Computers 2016 yılında, en son teknoloji hizmetlerine ve ürünlerine yardımcı olmak ve Microsoft Corp, Amazon.com Inc. gibi bulut sağlayıcılarıyla rekabet etmek amacıyla EMC’yi satın aldı. Bu anlaşma ile Dell EMC ortaya çıktı ve önde gelen bilgisayar depolama ürünleri tedarikçisi ile birleşmiş oldu. Şirket bunun sonuncunda; sunucular, bilgisayarlar ve ağ donanımları için artan bir taleple karşılaştı. Satın alımdan bir yıl sonra 10,000 yeni müşteri ile iş anlaşması imzaladılar.
4. Girişimin Marka Değeri
1905 yılında Kansas City kilisesinin bodrum katında kurulan Hostess Brands, İkinci Dünya Savaşı öncesinde sağlam bir marka bilinirliğine sahipti. Metropoulos ve Apollo, sağlıklı ve mevsimlik Hostess atıştırmalık yiyecek türlerinin üzerine yapılan Ar-Ge çalışması üzerine, yatırım stratejileri tarafından satın alıma teşvik edildi ve sonucunda Hostess Brands’ı satın aldılar. Hostess’in, tanımlanabilir markası ve mevcut dağıtım ağları ile bu yeni ürünlerini hem hazırdaki hem de meraklı müşterilere tanıtabildiler.
Gores Group CEO’su ve başkanı Alec Gores; Hostess’in, büyümeye devam eden güçlü temelleri olan ikonik bir markaya yatırım yapmalarına imkan sağladığını belirtti. Bu satın alım, 2015-2016 arası %15 yıllık bileşik büyüme oranı ile başarılı bir yatırım olarak görülüyor.
5. Yeni Toplumsal Kesime Ulaşım
2007 yılında Clorox; daha sürdürülebilir, doğal, güvenli ve sağlıklı ürünler ile y kuşağını buluşturmak için Burt’s Bees’i 913 milyon dolara satın aldı. Şirket, 2016 yılında Natural Launchpad adıyla, girişimlerin iyiliği ve sağlığı için bir bağış programı başlattı. Bu, sosyal bilinçli y kuşağı ile temasa geçmek için yapıldı.Nordstrom ise eski alışveriş alışkanlıkları ile kafası karışmış genç müşterilerinin alışverişe çıkmadan yeni kıyafetler almasına yardım ediyor.
İki şirket de sadık ve geniş bir kitlede y nesline sahip olmanın değerini ortaya koyuyor. Ayrıca her iki şirket de biliyor ki, bir kitleye ulaşmanın en hızlı ve kolay yolu var olan yeni bir şirketi satın almaktır.
6. Dağıtım Modeli
Unilever, sadık müşterileri ve tüketiciye doğrudan dağıtım kanalı için 1 milyar dolara Dollar Shave Club’ı satın aldı. Bu aynı zamanda Gillette ile rekabet edebilmesi manasına geliyordu. Sadece 4 yaşındayken 25 milyondan fazla izlenen bir Youtube reklamı sayesinde Dollar Shave Club, Unilever’in bulduğu bir piyasa yıkıcısı oldu.
Dollar Shave Club, Unilever’in doğrudan tüketiciye satışlarını 2015-2016 yılları arasında yüzde 47’lik bir artışla yönetti. Slice Intelligence’ın araştırmasına göre, 2015’in ilk üç ayında tıraş bıçağı alan abonelerin yüzde 50’den fazlası 2016’nın nisan ayında da aboneliğine devam eder durumdaydı.
7. Hukuki Sorunlar
Yasal konuların kontrol edilmesi, bazen büyük şirketlerin kaçındığı en önemli aşamalardan biridir. Girişim aşamasında bazı fikirler intihal ediliyor ve proje popüler olunca şirket yasal sorunlarla mücadele ediyor. Bu nedenle, büyük şirketlerin bir girişim satın alırken yasal konular hakkında uygun araştırmalar yapmaları önemlidir.
8. Devam Eden İşletme Gideri
Büyük şirketlerin devam eden işletme giderlerini göz önünde bulundurması da çok önemli bir konudur. Çünkü bir girişim satın alındığı zaman şirketin performansına ve iyi taraflarına odaklanmak oldukça kolay oluyor ve nakit akışı hakkında doğru bir tahmin yapabilmek mümkün hale geliyor. Ayrıca yeni şirketin çalışanlarını tutup tutmama konusunda da net bir fikir sahibi olunuyor.
